Merkel en Sarkozy hebben het beloofd: 2012 belooft een spannend jaar te worden. Dat is dan maar te hopen want van de drie thrillers die ik recent las, heb ik niet echt wakker gelegen.
Category: Literatuur
Dreading …
“Dreading to begin the last chapter?” Heb je dat ook wel eens dat je met tegenzin aan het laatste hoofdstuk van een goed boek begint omdat je weet dat na de laatste bladzijde een wereld eindigt waarin je zo graag hebt vertoeft, maar waarvan je onvermijdelijk afscheid moet nemen.
“The Help” van Kathryn Stockett is zo’n boek. Het speelt zich af in het zuiden van de Verenigde Staten ten tijde van de segregatie. Het is het verhaal van twee zwarte keukenmeiden en een blanke dame die zich langzaam aan verzetten tegen een geordende maar onrechtvaardige wereld, waarin de meesten tevergeefs het status quo najagen. “The Help” is geen bitter boek. Het is integendeel diepmenselijk en laat je menig maal schateren, maar zonder de problematiek van de rassenscheiding ook maar op enige wijze te willen bagatelliseren. Een klein meesterwerk!
Gek genoeg hadden zowel mijn schoonzus als ik hetzelfde boek gekozen voor onze autorit naar het zuiden, die ons o.a. tot in Jackson (Mississippi) bracht: het centrale stadje in deze keukenmeidenroman.
Boekenverdriet
Heb je dat ook wel eens? Dat je een boek wil dichtklappen, tegen de muur smijten en erop wil trappen alsof het een brandende peuk betrof. Om dan de dag nadien toch maar weer enkele bladzijden om te slaan omdat je nieuwsgierig bent naar het verder verloop. “The Time of Our Singing” van Richard Powers is een lastig boek, met een moeilijke woordenschat, vaak onbegrijpelijke beeldspraak en heel weinig dialogen. Op de achterflap staat nog vermeld dat dit het meest toegankelijke werk is van de auteur.
“The Time of Our Singing” is het verhaal van een gemengde joods-zwarte familie tegen de achtergrond van een conservatief racistisch naoorlogs Amerika. Een boek waar je in elk geval niet vrolijker van wordt.
The Cerulean Warbler
Het is nu al een tijdje terug dat ik de laatste bladzijde van “A Suitable Boy” heb omgeslagen. Het vergt enig doorzettingsvermogen maar na een tijdje is het verhaal van de vier kroostrijke Indische gezinnen – ten tijde van de scheiding tussen Indië en Pakistan – zo meeslepend dat stoppen geen optie meer is. Ik heb er ook een nieuw woord aan over gehouden, met name “zamindar” waarvan ik het gebruik zal reserveren voor grootgrondbezitters met uitgebreide bevoegdheden, tenminste als ik die ooit tegenkom.
Op basis van een van de reacties op deze blog ben ik ook begonnen aan “Pillars of the Earth” van Ken Follet. Het is weer zo’n klepper van 1000 bladzijden, maar de eerste 100 smaken reeds naar meer.
Little Bee
Heb je dat ook wel eens dat je een roman koopt en denkt: “pfff… wanneer ga ik dat ooit helemaal uitlezen?” Thans heb ik een klepper van 1500 bladzijden op het nachtkastje liggen van Vikram Seth. “A Suitable Boy” is het relaas van een Indische familie die op zoek gaat naar een geschikte huwelijkskandidaat voor hun dochter. Ik ben reeds genoeg geïntrigeerd door de eerste 50 pagina’s om het boek niet aan de kant te schuiven, maar het tempo waarmee ik voortgang maak laat me vermoeden dat de Potomac dit jaar weer eerder zal dichtvriezen dan dat ik de laatste bladzijde zal omslaan.
To read or not to read
De “Limerick” aan het Sint-Pietersstation in Gent is reeds geruime tijd mijn favoriete boekhandel. Omdat ik recent in Istanbul was, liet ik me verleiden tot de aankoop van het “Het zwarte boek”: een roman van de Turkse schrijver Orhan Pamuk, die – zo vertelde me de voorflap – in 2006 de Nobelprijs voor Literatuur kreeg. Wat een vergissing: niet de schrijver maar de lezer die het laatste blad van deze 600-pagina’s tellende turf kan omdraaien, verdient de Nobelprijs. Zelden heb ik ‘s avonds zoveel liever de slaap verkozen dan het eindeloos gemeander van “Het zwarte boek”. Welke masochistische lezer stuurt me als eerste zijn adres zodat ik het hem gratis kan toesturen? Ongeschonden en ongelezen na pagina 325!
Dominican Days
Een goed boek over je reisbestemming verdubbelt het plezier (althans bij mij, want als je niet van lezen houdt, dan zullen je ogen slechts slepen over het papier op zoek naar ander en beter vertier). Een goed boek is als de spreekwoordelijke kers op de taart en als het je meer inzicht verschaft in de cultuur of de geschiedenis van een land dan kan dat aan je reis net die extra dimentie geven die het verschil uitmaakt tussen banaal en bijzonder.1
“Dominican Days” van “Peter Lane” is zo’n boek: een absolute aanrader voor reizigers naar de Dominicaanse Republiek. Het is geen taalkundig hoogstandje, maar de combinatie van een hoofdstuk “geschiedenis” wisselend met een hoofdstuk “persoonlijke belevenissen” werkt wonderbaarlijk wel. In geen tijd wordt je opgezogen door de plannen van Cristóbal Colón en zijn nazaten, door de strijd met de Haïtianen, en in een veel later stadium door de fratsen van de presidenten Trujillo (de Stalin van de Caraïben) en Balaguer (die op subtiele wijze de Trujillo-clan onttroonde, maar daarom niet minder wreedaardig was). Maar ook het persoonlijk wedervaren van de auteur is best interessant omdat het op voortreffelijke wijze de eerste ervaring van het leven en werken in een tropisch land beschrijft en dat op een zeer herkenbare wijze voor allen die in dezelfde voetsporen zijn getreden.
Vrouwendag
Maandag aanstaande is het 8 maart: internationale vrouwendag.
In Washington DC en omstreken hebben zwarte gestudeerde vrouwen een probleem, méér nog: een levensgroot probleem. Tegenover elke drie zwarte gestudeerde vrouwen staat er slechts één zwarte gestudeerde man. Het gevolg daarvan laat zich makkelijk 
raden: vele zwarte vrouwen zijn “single” en eindeloos gekneld in de groef van steeds hetzelfde lied dat hen doet wachten op die ene zwarte ridder die hen zal bevrijden van een monotoon en eenzaam bestaan.
Die vrouwen worden nu echter meer en meer aangeraden om ook eens over het muurtje te kijken en de sierlijke tuinen van de blanke buurman te verkennen. Witte mannen hebben daarbij niks te vrezen want sinds kort bestaat er een handleiding die hen moet helpen de “overstap” te wagen. In “Alleen Maar Nette Mensen” van Robert Vuijsje onderscheidt de auteur drie types van zwarte vrouwen: de “Sherida-ketting”, de “Switch-hitter” en de “Bounty”. Laat me de pret niet bederven: geïnteresseerde kandidaten lezen best dit boek teneinde proefondervindelijke teleurstellingen te voorkomen.
Alaa el-Aswany
Het gebeurt niet vaak, maar toch af en toe, dat je in de auto blijft zitten nadat je reeds lang op je bestemming bent aangekomen, om een interview op de radio tot het einde te beluisteren.
Zo overkwam het me toen ik naar de Egyptische schrijver Alaa el-Aswany aan het luisteren was op de BBC. Het was ten dele door het timbre van zijn stem, ten dele door de grappige manier waarop hij Engels praatte, maar vooral door wat hij zei, dat ik achter het stuur van de wagen bleef plakken. Wauw, zo’n man zou best wel mijn tandarts mogen zijn!
“Friendly fire” is zijn nieuwste boek, bestaande uit een aantal kortverhalen, en zeker het lezen waard, maar toch zou ik je willen aanraden “The Yacoubian Building” eerst te lezen. In dit gebouw had de schrijver in het echte leven zijn tandartspraktijk. Mocht ik in Caïro wonen, ik zou de building zeker gaan bezichtigen.
Uit de boekenkast
In 2007 heb ik meerdere malen Zuid-Soedan bezocht. In de hoofdstad, Juba, sliep ik aan de oever van de Nijl in een primitief tentenkamp (Heron Camp) voor de prijs van een luxueuze kamer in één van de betere hotels op de rest van deze aardkloot. In het aanpalende restaurant (Da Vinci) at ik er op het terras een eenvoudige maaltijd met zicht op Zuid-Soedanezen die hun gevoeg deden aan de rand van het water. Op straat werd je begroet door uitgebrande vrachtwagens en kapotgeschoten tanks.
Ik herinner me nog precies het moment waarop ik dacht: “Wat is hier in godsnaam allemaal gebeurd?” Ik stond voor de deur van de Secretaris-Generaal van het Ministerie voor Regionale Samenwerking en wou gehoor geven aan zijn bevel om binnen te komen. Alleen had de deur geen klink meer, maar slechts een groot gat waarin je je hand kon steken om de deur open en toe te trekken.